НГАБ, ф.1928, ап.1, ад.з.3. с.214-221. Інвентар стараства Воўпенскага, прадстаўлуны панам Тэадорам Лукашэвічам, які трымае ў адміністарцыі ў пасэсіі яе мосьці княгіні Караліны з Радзівілаў Сапежынай, генераловай артылерыі ВКЛ, 1737

2014/08/21 // Ваш отзыв »

Мяста Волпа.

Пляцаў мае асядлых 44.

Хрысціян з жыдамі пражывае 117.

Грунту валочнага – 29 1/12.

Таксама мяста арэнды з усімі аттінентыкамі і з млынам паводле ўчыненага кантракту плаціць – 10 000 злотых.

Хрысціяне чыншу плацяць з 25 ½ 1/8 пляцаў, з кожнага лічачы па 10 злотых. Штогод плацяць – 256 злотых 20 грошы.

Жыды з18 ¼ 1/18 пляцаў з кожнага лічачы па 6 злотых 20 грошы штогод плацяць 122 злотых 6 грошы.

З тых жа пляцаў як хрысціяне, так і жыды, аўсу палеснага з кожнага пляца даюць па 1 шанке.

З таго, што мяста зарабляегрунту валок 19 1/6, плаціць з валокі па 5 злотых – усяго 95 злотых 25 гр.

З моргаў аромых 40 ½ з кожнага плаціць па 15 гр. – усяго 20 зл. 7 1/2 гр.

З агародаў 18 ½ морга плацяць па 15 гр. – усяго 9 зл. 7 1/2 гр.

Валок пустых 9 ¾ 1/6.

Усяго мяста Волпа плаціць 10 504 злотых 6 гр.

Вёска Лазы мае 56 валок, паданных ў той вёсцы 34.

Тая вёска зарабя грунту валок асядлых 9 1/6 1/8 1/16. Чыншу плацяць з валокі па 4 зл. 15 гр. – усяго – 40 зл. 4 ½ гр.

Тая вёска зарабляе валок прыемных 4 1/8, плаціць з валокі па 15 зл. – усяго 61 зл. 26 гр.

З моргаў сянажатных 10 па 1 зл. – усяго 10 зл.

У той вёсцы двор зарабя грунту валок 6

Пустых і зарослых валок 36 1/3 1/8 1/16.

Усяго вёска Лазы плаціць 142 зл. ½ гр.

Вёска Данілаўцы мае валок 42, паданных у той вёсцы 21.

У той вёсцы карчма да якой грунта валока 1, сянажатных моргаў 1, належыць да арэнды галоўнай Воўпенскай.

Тая вёска зарабляе валок асядлых 10 ½. Чыншу плаціць з валокі па 5 зл. – усяго 52 зл. 15 гр.

Яго мосьць пан Дзярэчынскі за правам паньскім мае 3 валокі і сянажаці 3 моргі. З чаго а ні да двара, а ні да скарбу не дае.

За сянажаці Астравок і Пчэльнік таксама вёска плаціць – 5 зл.

З моргаў сянажатных што год плаціць – 18 зл. 9 гр.

З моргаў аромых 17 па 15 гр. – усяго 8 зл. 15 гр.

З валок пустых 24 з якіх толькі за сянажаць плаці з валокі па 5 злотых – усяго 120 зл.

Валок пустых без прафіту 3 ½.

Усяго вёска данілаўцы плаціць 204 зл. 9 гр.

Вёска Старына валок 9, паданных у той вёсцы – 9.

У той вёсцы карчма да якой належыць грунту ½ валокі, аплата ўваходзіць да арэнды галоўнай.

Тая вёска зарабляе валок 2 ½ 1/6 плаціць з валокі па 15 зл. – усяго 40 зл.

З моргаў баравых аромых 28 па 15 гр. – усяго 14 зл.

Пустых валок зарослых 5 ¾ 1/12.

Усяго вёска Старына плаціць 54 зл.

Вёска Кульшыцы мае 2 валокі, паданных у той вёсцы 7.

Тая вёска плаціць штогод з 2 валок па 5 зл. – усяго 10 зл.

З моргаў аромых баравых 55 па 15 гр. – усяго 27 зл. 15 гр.

Таксама з моргаў сянажатных 12 па 10 гр. – усяго 4 зл.

Усяго вёска Кульшыцы плаціць 41 зл. 15 гр.

Вёска Рыбакі валок 3, паданных у той вёсцы 8.

Тая вёска Рыбакі з тых 3 валок і з вазёрамі плаціць на год –120 зл.

За сянажаці і моргі аронных плаціць – 9 зл. 27 ½ гр.

Усяго вёска Рыбакі плаціць 129 зл. 27 ½ зл.

Вёска Кавалі мае валок 11, паданных у тойвёсцы 14.

Тая вёска зарадляе валок 5, чыншу плаціць з валокі па 15 зл. – усяго 75 зл.

З моргаў баравых аромых 46 па 15 гр. – усяго 23 зл. 7 ½ гр.

Пустых валок без прафіту 6.

Усяго вёска Кавалі плаціць 98 зл. 7 ½ гр.

Вёска Тупічаны валок 14, паданных у той вёсцы 15.

У той вёсцы карчма да якой належыць грунту 1 валока, аплата ўваходзіць да галоўнай арэнды.

Тая вёска зарабляе валок асядлых 3 1/12. Плаціць чыншу з валокі па 2 зл. 15 гр. – усяго 7 зл. 21 ½ гр.

З 2 валок прыемных па 25 зл. – усяго 50 зл.

З валокі 1 татары плацяць 64 зл.

З моргаў аромых Тупічанскіх і баравых плацяць 26 зл. 6 гр.

За сянажаці з валок 4 ¾ 1/6 – 19 зл. 20 гр.

З моргу сянажатнага 1 ½ па 2 зл. Плацяць – 3 зл.

З валок 2 сянажатных па 5 зл. Плацяць 10 зл.

Усяго вёска Тупічаны плаціць 180 зл. 16 ½ гр.

Вёска Жэрабілы мае валок 2, паданных у той вёсцы 5.

Тая вёска з тых валок 2 зарабёных плаціць з валокі па 10 зл. – усяго 20 зл.

Вёска Палаўкі валок 13, паданных у той вёсцы 14.

Тая вёска зарабляе валок 3 ½ 1/8 1/16, плаціць з валокі па 12 злотых – усяго 44 зл. 7 ½ гр.

Моргавага плаціць – 1 зл. 25 гр.

Усяго вёска Палаўкі плаціць 46 зл. 2 ½ гр.

Усяго паданных у старастве Воўпенскім разам з мястам – 127. Павіннасці тых паданных у старастве: з валокі асядлай кожны мае па 6 дні выконваць з чым двор скажа.

Гіберну на год з Воўпенскага стараства плацяць:

Мяста Воўпа: хрысціяне 700 зл;жыды 700 зл. – усяго 1400 зл.

Вёска Лазы – 980 зл.

Вёска Данілаўцы – 325 зл.

Вёска Старына – 280 зл.

Вёска Кульшыцы – 100 зл.

Вёска Дзенкаўцы – 200 зл.

Вёска Кавалі – 133 зл.

Вёска Рыбакі – 100 зл.

Вёска Тупічаны – 240 зл.

Вёска Жэрабілы – 62 зл.

Вёска Палаўкі – 260 зл.

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

НГАБ, ф. 694, ап. 2, ад.з.1233. Інвентар староства Ваўкавыскага, таксама вайтоўства Ваўкавыскага паданы праз мяне Уладзіслава Камаеўскага скрабніка ваяводства Віцебскага двараніна скрабавага яго каралеўскай мосьці ясна вяльможнаму пану Аляксандру Гілярыю Палубінскаму маршалку вялікаму Вялікага княства Літоўскага, старасце Ваўкавыскаму, двор, мяста Ваўкавыск, мяста Поразаў, мястэчка Новы Двор, вайтоўства незбодзіцкае і воласць да стараства Ваўкавыскага належачая з усімі прыналежнасцямі павіннасцямі рабацізнамі, падаткамі ёсць апісана ў 1671 г. месяца снежня 23 дня.

// Ваш отзыв »

Найперш. Будынак двара Ваўкавыскага.

То ёсць дом велькі, у якім ізба адна сеймікова з вокнамі шклянымі ў дрэва роблянымі чатыры і печкай паліванай; з гэтай ізбы сенка, за сенкай ізба пакаёва з печкай паліванай і з каморай і малой каморачкай; у гэтым будынку вокен шэсць у дрэва робленыя. Насупраць сеймікавай ізбы ізба вялікая пустая і не накрыта. Другі будынак урадавы. Ізба адна з каморай старая і з сёнкамі, вокна малыя шкляныя ў дрэва робляныя чатыры патлучаныя. У трэйцім мейсцы трэці будынак, у якім ізба адна з каморай, вокнаў малых пяць у дрэва робленых патлучаных. А другая ізба насупраць з каморай з пустымі дзвярамі і вокнамі, а ўкаморы столі няма. Бровар злы непапраўлены. Шпіхлераў старых ападлых два. Стаенка старая адна. Варота вялікія ўездныя. Але каля варотаў і ўсяго двара дылаваня і плота нема. У фальварку пякарня адна, адрына і то сцены па выбіраны адна, без ніякага дылаваня і плоту, які ўсе будынкі, так і дылованя вакол двара папалёныя і спустошаныя енератамі (канфедэратамі) і пастаронняй шляхтай засвядчыў. Найперш абрубы джворныя тры моргі ў сваім старадаўнім агранічэнню, гаі, лясы, усё спустошана; валок дворных замкавых усіх 112, лугі над ракой Рось і за гарадзішчам таксама і пад Пятакамі ў сваіх граніцах застаюцца.

Мяста Ваўкавыск, да якога 101 ½ валокі

Засеяных – валок 30; павіннасці з валокі чыншу 40 грошаў літоўскіх; пустых валок – 71 ½; дамоў заселяных 61, з якіх дамоў плацона 3 грошы літоўскіх; пустых дамоў 60, з якіх павіннасцяў ніякіх няма; Прэнтаў асядлых пад местам 5326, з якіх плата ідзе ад прэнта пенёндз адзін; залеглых прэнтаў 1279; ад права магдэбурскага 15 злотых; капшчызны ад вырабу піва па 2 злотых 15 грошаў, ад мёда таксама па 2 злотых 15 грошаў; шмат можна знайсці у якім годзе корчмаў; з валок Паканёўшчызны па 3 грошы літоўскіх.

Вайтоўства Ваўкавыскае, да гэтага вайтоўства фальварак Шаўлічы і вёска таксама Шаўлічы агароднікі.

Якуб Станка – агароднік, даніны ніякай не мае, работы да двара шчымкае.

Грунты ў абрэмбе з палеткамі дворнымі пасеяна на едным шанкаў жыта – 30

Мяшчане Ваўкавыскія павінны дзве талакі, на една да Шаўліч адрабляць з гвалту, а адну талаку з сохамі на мешчаніне і на…..

Вёска Кабылякі валок 32

Матыяш Гарасім – ½ валокі

Васіль Яцкевіч – ½

Грыгоры Яцкевіч – ½

Марцінава ўдава – ½

Фёдар Яцкевіч – ½

Лаўрын Гасцян — ½; ¼

Дзям’ян Лаўрык – ½

Панас Яцкевіч – ½; ½

Геліяш Голуб – ½

Барыс Дзеска- ½

Грыгоры Яцкевіч – ½

Міхалка Мацейчук – ½

Марцін Цішчэня – ½

Яська Янчук – ½

Паўлюк Каваль – ½

Даніла Яцкевіч – ½

Філон Яцкевіч – ½; ½

Вайцехова ўдава – ½

Давід – ½

У той вёсцы сядзібных валок 9 ½ па 1 ½ злотаму складае 14 злотых 7/9 грошаў; чыншова валока 1 ¼ па 5 злотых 6/7/9 грошаў складае 20 злотых 15 грошаў; пустых валок 21 ¼

Вёска Пекары валок 16

Мацей Пятакевіч – ½; ½

Кандрат Абалўх – ½; ½

Плацяць з той вёскі з валокі адной сядзібнай па 1 злотаму; з валокі адной чыншовай злотых 10; у яго мосьці Канапацкага валок 4 ½;; у пустцы валок 9 ½. Павіннасць работы да двара, штоскажуць.

Вёска Пятакі валок 5

Стэфан Веремейчык – ½; ¼

Лукаш Іванавіч – ½; ¼

Стэфан Скурат – ½

Міхалка Удзельчык – ½; ¼

Плацяць з той вёскі з 2 валок сядзібных па 1 ½ злотаму усяго 3 злотых; З валокі адной ¾ чынш па 4 злотых усяго 7 злотых. УУ пустцы адна валока ¼; разам складае 10 злотых. Павіннасць работы да двара, што скажуць.

Сяло Пасекі валок 16

Мархель Янушка – ½

Адам Здановіч – ½; ½

Якуб Рокаш — ½

Якуб Вайтовіч – ½; ¼

Шчасны Місечка – ½; ½

Мікалай Вайтовіч – ½; ¼

З гэтай вёскі сядзібных валок дзве ½ па 1 ½ злотых складае 3 злотых 22/9 грошаў; чыншовых валок 3 па 5 злотых складе 15; пустых валок 10 ½; усяго 18 злотых 22/9 грошаў. Павіннасць у гэтай вёсцы, што скажуць.

Вёска Войткавічы валок 22

Мікалай ККасікевіч – ½; ¼

Марцін Палубятка – ½; ½

Юрка Палубятка – ½; ½

З валокі плацяць па 5 злотых, складае 13 злотых 22/9 грошаў; чыншовых з лістам, толькі дзе скажуць са двара

Выявіў, апрацаваў, пераклаў з польскай мовы Генадзь Семянчук.

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

НГАБ, ф.694, ап.7, ад.зах. 33. Інвентар стараства і вайтоўства яго каралеўскай мосьці Ваўкавыскага, апісанне забудавання дворнага , гуменнага, пашні дворнай, грунтаў, гаяў, лясоў, сенажацей, мяста Ваўкавыскага і мястэчак, таксама воласці да двара прыслужваючых, усялякіх правентаў з мяшчан і падданых прыходзячых, ясна вяльможнаму пану яго мосьці Мікалаю з Цэханоўца Кішке, ваяводзе Мсціслаўскаму старасце Ваўкавыскаму, праз мяне Яна Казіміра Пашкевіча двараніна яго каралеўскай мосьці скрабовага старанна кожнаю рэч сабраўшы ў 1633 годзе месяцы ліпені 30 дня паданы

// Ваш отзыв »

Найперш. Забудаванне двара яго каралеўскай мосьці Ваўкавыскага.

Ад мяста Ваўкавыска брама вялікая, драніцамі ….  пакрытая, пры ніх калітка з тарціц зробленая, у той браме …. жалезная са скобкамі для замыкання. Ідучы проста ад той брамы дом вялікі над ракой Валкавыя, ад зямлі падмураваны камянямі, а ўвярху на нім пакрыце вельмі дрэнная з драніц ападлае, новага пакрыцця патрабуе. Сам гэты дом з дрэва цёсанага пабудаваны. Уваходзячы да гэтага дому з уваходу па левым баку ганак тарціцамі апежоны, ужо … папарўлення патрабуе, у ім адна лаўка. З ганку ўваходзячы да сеняў дзверы на завесах, зашчэпак а ні замку ў іх няма. У сенях комін мураваны стары, ужо пачынае валіцца. З сяней каморка, да яе дзверы дрэвам забітыя; з тых жа сеней ізба па левым баку у яе дзверы на завясах, аітаба і скобель, ў ізбе печка розных фарбаў з камінам, таксама печка старая папсаваная, перарбляць трэба, лаў з ліштвамі ў кола чатыры; вокны чатыры, у кожным вакне па дзве кватэры, з тых шкленыя патлучоныя, больш у дрэва чым ў волава ўпраўлена. Ваконніц (стаўні) тры на завесах, а чацвёртая адпала.  У той ізбе стол адзін і зэдлік. З ізбы камора, да яе дзверы на завесах з зашчэпкай, акенца два шкло ў дрэва і волава ўпраўленыя, у іх па некалікі шыбаў не маеш, ваконніца на завясах. З той каморы каморка пшэпешона дошкамі. З тэй жа сені ізба другая, да яе дзверы на завясах з антапкай, вокнаў два патлучаных, лавы і ліштва, печка белай фарбы, з камінам. ЗЗ ізбы камора ў дзвярэй каморных толька завеса адна, другой няма, вокнаў два патлучаных. З той каморы другая каморка, дзверы на на бегунках; з тых камор вярнуцца бы назад да ізбы. З ізбы да комнаты да ней дзверы на завесах, у ней камін мураваны злы ападлы, вокна два, у іх блоні не маеш, вакенніцы дзве на завясах; з той комнаты ідучы да сені, да якой таксама сень з другога ганку старага таксама вельмі ападлага. Уваходзячы ў сені ёсць дзверы на завесах а іншага жалеза няма. У тых сенях каморка да яе дзверы дрэвам забітыя на бегунах. У той жа сені лаў дзве. З той сені ідучы да ізбы вялікай сталовай дзверы на завесах а іншага жалеза не маеш, вокнаў чатыры ў ніх блоні частка ў волава, частка ў дрэва зроблены старыя патлучоныя, злыя вакенніцы на завясах, з тых завясаў два паламаныя; лавы, печка злая, полап стары, вельмі злы падгнілы дзюравы, сталоў няма.

Другі дом вялікі ад брамы ўяздной па лева. Той дом драніцамі стара крыта, пабоі , злы ападлы. Пры тым жа доме ганак стары таксама драніцамі крыты ападлы. Яко на самым доме так і на ганку навага пабіця патрабуецца. Уваходзячы з таго ганку да сені дзверы на завясах у ніх зашчэпка з скоблем; у ней вакно толькі з вакенніцай на завясах; з сені каморка да ней дзверы на завясах з зашчэпкай і з скоблямі. На тым доме гара для схавання, уваход злы ападлы з дошчак роблены, дзвярэй не маеш. З сені ідучы да ізбы дзверы на завесах, лава адна, вокнаў два ў іх блоні вельмі злыя, да шчэнту разбітыя, вакенніцы на завясах, печка і комін злы, полап добра падгнілы. З ізбы комната да яе дзверы на завесах з зашчэпкай, вакна два, дошкамі забітыя, блоні немаеш, у ней печка старая злая, за печкай да каморкі дзверы на бегунах. Вараціўшыся з комнаты: з той жа ізбы бакавая іздэбка вельмі злая, камін злы мураваны ўжо апалены. З той іздэбкі камора, дзверы дрэвам забітыя, вакеніццы злыя на завясах, блоні не маеш, полап пагнілы. Вярнуўшыся з той ізбы праз сені ідучы ізба вялікая дзверы на завесах і з зашчэпкай і з клямкай. Воканў чатыры, у іх блоні часткова ў волава, часткова ў дрэва робленыя, чаіыры вакенніцы на завесах, лаў з ліштвамі дзве, печка паліваная, у вокнах блоней дзве з тых потлучоных, вакенніцы на бегунах, лаў дзве злых, столік адзін, за печкай каморка, да яе дзверы на бегунах. С тай жа каморкі алькеж да яго па ўсходах дзверы на завясах з замком унутранным злым, у нім ў вокнах блоні дзве патлучоных, з тых ў волава робленых, вакеніцы злы на бегунах.

Дом трэці бокам да вуліцы.У тым домн іздэбак дзве, насупраць сябе з каморкамі, з сенямі. На тым доме пакрыццё вельмі злое з драніц, усё ападлае і сам той дом вельмі ападлы і надгнілы. У ім няма ніводнай рэчы, а ні дзвярэй, а ні печак, блоняў, лаў нямаеш. У канцы гэтага дома свіранек малы ападлы, дзверы на бегунах, пры гэтым свіранку шпіхлер стары, злы, сцены пагнілі, вуглы ападлыя, саломай з драніцамі старакрытыя. Дзверы на бегунах з зашчэпкай і прабой. А ў самым  шпіхлеру только слупы, калісьці засекі былі.

Брама другая ад рэчкі Валкавыя з тарац на бегунах старая, зла, не крытая.

Дом куханны.

Уваходзячы да сяней кухонных з ганку дзверы на завясах. Той ганак дошкамі апежоны, а сам драніцамі старакрыты. У тых сенях кухня: агніска для рабення есці. Уваходзячы да святліцы куханнай дзверы на завесах. У святліцы печка злая, тры вакна, у іх блоні пабіты, вакенніц не маеш, лавы злыя, стол таксама адзін. З ізбы камора дзверы на бегунах з зашчэпкай.адной. Пры тым доме куханным пякарня, печка чорная …. Пры тым доме куханным бровар з тарціц роблены, саломай пакрыты, брама з драніц, злы папсаваны. Недалека таго бровара два склепа, вельмі ападлыя, дзверы на бегунах. А на тых склепах шпіхлер для ухавання розных патрэбаў … дрэвам паложаны і глінай набіты, дзверы на бегунах з зашчэпкай, саломай старакрыты. Пры тых  склепах Фурма … злая ў зямлю завалілася, двое дзвярэй, абодзве на завесах жалезных, драніцамі крытая. За тымі фурмамі стайня адна зруб і пакрыццё паразбіраныя, з пустой сцяной, толькі брама падвойная засталі падпартыя…… а ўтой стайне стаенка старая, таксама падпартая брама, з драніц на бегунах, у ёй жлоб і драбіны, сама саломай старакрытая. Той двор тынам стараагароджаны.

Фальварак з гумном.

Прыходзячы да двара брама на бегунах з драніц

Воласць яго каралеўскай мосьці Двара Ваўкавыскага

Вёска Пекары валок 18

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

1619 г. мая 6. – Запіс ў кнізе Слонімскага гродскага суда аб выступах мяшчан г.Ваўкавыска супраць ураднікаў магістрата за парушэнне магдэбурскага права.

// Ваш отзыв »

На враде его кор(олевскои) м(и)л(о)сти кгродского замку Слонимского перед мною, Адамом Лукашевичом, столником и подстаростим слонимским, будучым от велможног(о) его м(и)л(о)сти п(а)на Яна Станислава Сапеги, маршалка надворного Великого княз(с)тва Литовского, старосты слонимского, ясвонского и мстибоговского, его м(и)л(о)сть пан Юри Мосалскии, подстаростии кгродскии волковыскии и лентвоит места г(оспо)дарског(о) волковыского, от велможног(о) его м(и)л(о)сти п(а)на Андрея Воины, краичог(о) Великог(о) князства Литовского, старосты волковыского и воита места Волковыского будучыи, оповедал о том, што ж деи в року теперешнем, 1619, м(еся)ца мая 6 дня, кгды водлуг звычаю и права маидебургског(о) тог(о) звышменованого дня для розсуженя справ сторон жалобливых за позвы его м(и)л(о)сти пана воита за одными позвы п(а)на Мартина Надежыча, бывш(его) писаря местского волковыского, о задане ему здрады в ураду его писарском, а в другои справе п(а)на Матыса Корбута и молжонки его, земян г(оспо)д(а)рских повету Волковыского, о неслушное и несправедливое донесене до книг кгродских слонимских протестацыи в тои же справе, реляцыи возного поветового якобы о зневажене прывилеев его королевскои м(и)л(о)сти от п(а)на Якуба, которыи се (по)зывает Кгрондзскии… бурмистра на сес час волковыского, от Себестыяна Любевског(о) раицы и от инших раицов, лавников и всего поспольства места Волковыског(о). И маючы я до тои справы людеи зацных его м(и)л(о)сти п(а)на Шымана Городелског(о), писара земског(о) волковыског(о), его м(и)л(о)сти п(а)на Петра Глинского, ег(о) м(и)л(о)сти п(а)на Александра Снарского, писара кгродского волковыского, его м(и)л(о)сти п(а)на Мальхера Жуковского, а ег(о) м(и)л(о)сти п(а)на Шымана Ясколда, где у права стоечы поводовые, абы жалобы их на позвех чытаны были просили. А отпорные п(а)нове мещане, давшы обмову свою, далеи справы слухат(и) не хотечы. Тот бурмистр и тот Себестыян Любевскии, прынцыпалове, в раде збунтовавшысе, великие аклямацые чынечы, своволенство, погрозки у великом згромаженю мещан волковыских сами их не гамуючы, яко в лавцы своволенства не допущали и мести его королевское м(и)л(о)сти и п(а)на моег(о) и мене, наместника и особу врадовую, зневажыли, што все шыреи по достатку на атестацые их м(и)л(о)сти панов прыятелев звышменовах и на реляцыи возног(о)… ест и зоставуючы з ними яко з бунтовниками права посполитог(о) право себе волное.

Просил, абы тую протестацыю до книг кгродских слонимских записано было. Пры котором оповеданю ставши очевисто передо мною на враде, возныи повету Волковыского Павел Стрыга подал квит сознаня своего водлуг права справленыи и прызнал его ку записаню до записаню до книг кгродских слонимских в тые слова писаныи:

Я, Павел Стрыга, возныи повету Волковыского, сознаваю сим моим квитом, иж в року теперешнем, 1619, м(еся)ца мая 6 дня, маючы я при собе стороною люди добрых двух шляхтичов п(а)на Болтромея Нелюбовича, а п(а)на Адама Яновича за ужитем п(а)на Шымана Хрыщоновича, умоцованог(о) п(а)на Матыса Корбута и п(а)ни малжонки его, был есми з ним, паном Хрыщановичом, на ратушу в месте г(оспо)д(а)рском Волковыском для довоженя справедливости п(а)ну Матысу Корбуту и п(а)ни малжонце его, з мещаны места господарског(о) Волковыского, с п(а)ном Якубом Кгрондзским, на сес час бурмистром волковыским, и с п(а)ном Себестыяном Любевским и з ыншыми урадниками, раицами, лавниками и с посполством, где его м(и)л(о)ст пан Юри Мосалскии, подстаростии урадовыи кгродскии волковыскии и лентвоит места его королевское м(и)л(о)сти волковыского, засевшы месце его м(и)л(о)сти п(а)на воита, а при его м(и)л(о)сти там же на ратушу засели местца свое люди зацные его м(и)л(о)сть пан Шыман Городелскии, писар замскии волковыскии, его м(и)л(о)сть княз Петр Глинскии, ег(о) м(и)л(о)сть пан Александр Снарскии, писар кгродскии волковыскии, пан Малхер Жуковскии и пан Шымон Ясколд, где водлуг за позвом сторон до справ их прыволывает, наказали и наипервеи озвавшысе пан Мартин Надежыч, бывшии писар места Волковыского, за позвом своим о задане ему здрады от того бурмистра и от Себестыяна Любевского и от иншых раицов, лавников и от всих мещан волковыских, якобы в неслушном шафованю ураду его писарского, а за другим позвом в жалобе земенина г(оспо)д(а)рского повету Волковыского п(а)на Матыса Корбута и малжонки его с тым же бурмистром, Себестыяном Любевским, раицами, лавниками и зо всим посполством мещаны волковыскими о неслушное обжаловане и донесене протестацыеи и в тои же справе реляцыи возног(о) поветовог(о) до книг кгродских слонимских на нег(о), п(а)на Корбута, и молжонку его, якобы о зневажене привилеев его королевское м(и)л(о)сти на волност тому месту Волковыскому на кап(ь) горелчаную наданых, за чым они якобы мели двесте коп грошеи шкодоват и тые справы того звышменованого дня и за позвы ег(о) м(и)л(о)сти воитовскими прыпадали где.

Пан Корбут через умоцованог(о) своего помененног(о) п(а)на Хрыщоновича, а пан Надежыч сам до указаня  в тых справах невинностеи своих становили, и кгды их м(и)л(ост) наказали умоцованому пана  Корбутовому, абы з позву жалоба чытана была, где заразом от тог(о) бурмистра и от Себестыяна, от раицов, лавников и всего посполства через п(а)на Яна Петрушыча, мещанина волковыског(о), обмовы на писме печатю меистскою запечатованые напротив тым, за позвом до враду поданы и тые обмовы хотечы его м(и)л(ост) пан подстаростии прочытат казати, есми слушные водлуг права мели бы быт приняты в том ч(а)се великост людеи, мещан волковыских зашедшысе на ратуш две избы полные, в сенях, на кганку, около окон на земли, коло ратуша не хочы слухат справы, великое волане, зкгелк учынили.

А кгды были упоминаны через слуг врадовых и от самого его м(и)л(о)сти п(а)на лентвоита, абы такового зкгелку, гомону не чынили, але справы спокоине през своих старших и речников своих слухали. На которое упоминане он, бурмистр, и тот Себестыян, яко старшые в раде, ничого не дбаючы и иншых мещан до утишеня не упоминаючы в тои громане великои з мещаны будучы легце зневажаючы зверхност его королевскои м(и)л(о)сти местце его м(и)л(о)сти п(а)на воита своег(о) великии галас, зкгелк через дверы, до окон тиснучысе, розные погрозки чынечи, волали и у справедливя-тсе не хотели, зачым его м(и)л(о)сть пан подстаростии и лентвоит волковыскии, бачечы от тых мещан волковыских такое великое зневажене местца его королевскои м(и)л(о)сти и особ его м(и)л(о)сти п(а)на воита п(а)на своег(о) и себе самог(о), о таковое зневажене и о бунты на них перед их м(и)л(о)стями особами, звышменоваными, протестовал. И мною, возным, и тою стороною шляхтою осведчал зоставуючы собе, где право з оными дорогу укажет о таковые бунты волност права.

А так я, возныи, штом слышал и штом видел, даю сее сознане свое ку записаню до книг кгродских слонимских под печатю моею и под печатми стороны шляхты звышписаное.

Писан у Волковыску року, м(еся)ца и дня, звышписаного.

ЦГИА БССР в г.Минске, ф..1737, оп.1, д.22, л.177-178. Подлинник

(Друкуецца па кн.: Социально-политическая борьба народных масс Белоруссии: Конец XIV-1648 г.: Сборник документов и материалов. В 3-х т. Т.1. Мн., 1988. С.203-206).

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

1582 г. Постановления дворян в.кн.Литовскаго на главномъ сеймике Волковыскомъ

2014/06/21 // Ваш отзыв »

Sojm1582

1582 г.

Постановления дворян в.кн.Литовскаго на главномъ сеймике Волковыскомъ

Мы рады духовные и светские и послове, зъ воеводствъ и поветовъ обраные, также урядники и рыцерство, которые есмо се за розказаньемъ и злеценьемъ его королеской милости зъехали на сеймикъ головный до Волковыска, ознаймуемъ, ижъ зобравшися на тотъ сеймикъ головный а звявши передъ себе всказанье его королевское милости, нашого милостивого пана, принесенное черезъ посла и маршалка его королевское милости конюшого Виленского, подконюшого земскаго пана Яна Волчка, абы есьмо водле первшого всказанья его королевское милости въ воеводства и въ поветы на сеймики послано, о тыхъ справахъ речи-посполитое намовляли, штобы было зъ лепшимъ  и пожитоочнейшимъ речи-посполитой, въ чомъ бачечи его королевское милости, нашого милостивого пана, всказанье быть потребное и пожиточное речи-посполитой ужиченью его королевской милости, нашому милостивому пану, за то дякуемъ, же такъ ласкаве и працовите обмышлевати рачить о добрымъ и спокойнымъ речи-посполитой и насъ верныхъ слугъ и подданныхъ своихъ; за таковую ласку при звыклой вере, упреймые хути нашие оферуючи, къ службамъ его королевское милости, нашому милостивому пану. А ижъ зъ добротливости и ласки его королевской милости бачимъ такъ светобливе обмышлеванье помазанца Божого о потребахъ и справахъ речи-посполитой, для чого и здоровье свое кролевское выносить рачи противъ неприятелю речи-посполитой, прото певни есьмо таковой же ласки и добродейства его королевское милости, ижъ то што рачилъ дать за прозьбою всихъ становъ, яко трибуналъ судомъ належачий упевнени есмо въ тымъ ласкавомъ его королевской милости утвержениемъ, же тотъ дойдетъ на часы означоные водле постановенья его королевской милости; тымъ же способомъ певни есьмо ласки его королевской милости, нашого милостивого пана, около выданья статуту поправленного черезъ депутаты въ поветехъ обраные и гдыжъ яко того певную ведомость на тымъ съезде взяли есьмо, ижъ панове депутаты наши тое поправы докончивши, писали и ознаймили о тымъ его королевское милости, нашому милостивому пану, за которымъ ознайменьемъ оподевали есьмо се, ижъ бы его королевская милость, нашъ милостивый панъ, водле конституции прошлого сойму на тотъ съезд головный Волковыский часъ ку ревидованью черезь вси станы намъ зложить рачилъ, въ чомъ жадное изменки отъ его королевской милости черезъ пана посла намъ не учинено, але мы певни будучи ласки его королевской милости, нашого милостивого пана, и маючи то въ рукахъ нашихъ съ постановенья соймового о то его королевской милости пильне просими, абы та поправа статуту, которая се черезъ депутатовъ нашихъ вжо доконала, въ занедбанье не привожона, але ижбы ихъ милость панове рады рачили межи собою певные особы тпереь за разомъ обрать и при его королевской милости, нашимъ милостивымъ пане, той поправы ревидовать; и кгдыжъ были повинни, ихъ милость водле констытуции у чотырехъ неделяхъ по Великодни въ року прошломъ тысеча пятьсотъ осмьдесять первшомъ депутаты свои до той же, … поправы статуту дать, а ижъ того ихъ милости на ончасъ учинить не рачили, абы се то тымъ направило и то, што се на тот часъ у Волковыску не стало, ижъ бы за ознайменьемъ часу отъ его королевской милости до всихъ становъ въ повету безъ мешканья, а на далей у двухъ або у трехъ неделяхъ, вступивши въ постъ въ тымъ теперешнимъ року, тое ревидоватье статуту дошло. А особливе его королевское милости, нашого милостивого пана, унижене просимъ, абы насъ и того зъ ласки его королевское милости дошло, ижъ то што былъ королевская милость, милостивый панъ, правовать на сойме того статуту отъ насъ принесенного выслухать, ижъ короткий часъ есть справамъ соймовымъ назначенъ, для отправы речи-посполитой попиранья войны скорочонъ былъ: прото бачечи, же поправы статуту нашого слухать его королевская милость на сойме часу меть не можетъ, унижене просимъ, ижъ бы его королевская милость рачилъ обрать собе дни и часы ку выслуханью зъ михъ милости паны радами тотъ статутъ, жебы безъ всякой вонтпливости статутъ поправленый до конфирмации его королевское милости водлугъ констытуции соймовое на сейме напервши принесенъ и намъ выданъ былъ.

Поросимъ тежъ его королевское милости, абы тяженье людское и шкоды, которыи се стали отъ пановъ жолнеровъ, были справедливостью и досытьучыненьемъ нагорожоны, а на потомъ абы лежи на маетностях нашихъ не мели и въ тягненью жебы водле права и статуту нашого ся заховали. А што его королевская милость рачилъ подать на соймики въ поветы таковую потребу попиранья войны проиву неприятелю, мы надто добре бачимъ, ижъ на то сполного соймого зволенья потреба. Въдже мы рады зъ месцъ нашихъ, а мы послове отъ братьи нашое будучи съ тымъ отправены, абысмо на сойме вальномъ або у Волковыску на томъ зъезде становили, штобы было ку лепшому речи-посполитое; прото бачечи, ижъ на сейме отводить его королевская милость отъ справъ военных не есть пожитокъ доброго посполитого, такъ есьмо намовили, взявши въдомость, ижъ въ некоторых поветехъ панове поляцы, братья наши, змовляются, абы его королевску милость на соймъ не отводили отъ войны, але се попираючи посилкомъ податку на служебные подмогали: мы тежъ згодне, якое въ речи-посполитой одное позволяемъ на тотъ одинъ часъ, ровно съ паны поляки таковый же податок ку потребомъ речи-посполитое, якое въ Польши наповленъ будетъ, на попиранье войны дати. О чомъ если на соймикахъ головныхъ въ Коле и в Корчине, не отзываючисе до сойму вального постановлено и скончено будетъ, водле тогожъ и станы великого князства Литовского заховати се маютъ. А о томъ абы ведомсть всихъ дошла, есьмо на сеймъ посломъ ехать, або тежъ на таковомъ постановенью, которое будетъ учинено на тыхъ менованыхъ соймикахъ головныхъ перестать и такий посилокъ войне чинить, листы его королевское милости до всихъ воеводствовъ и поветовъ ознаймено быть маетъ, въ которыхъ въ тыхъ листехъ его королевской милости маетъ достаточное быть доложено, около часу и способу выбиранья того податку згодливе якое панове пляцы щ себе постановятъ. А ижъ тежъ его королевская милость, нашъ милостивый панъ, на инструкциях въ воеводствы и въ поветы посланых, напоминать рачитъ, абысьмо пильно угленути въ справу поборовую, абы се то показало зъ стороны выданья, яко се хто противко речи-посполитой заховуетъ, мы безъ сойму того учинить не можемъ; а если бы сеймъ не дошолъ, а податокъ, который постановлено, мелъ быть выбранъ, абы порядокъ лепший былъ, просимъ абы его королевская милость позволить того рачилъ, жебы въ поветехъ за ознайменьемъ его королевской милости, яко се выше поменило, вольно намъ было до того поборцовъ, которые бы есьмо розумели, въ воеводствахъ въ земляхъ и въ поветахъ обрати; о што тежъ ихъ милости панове духовные просять его королевское милости, абы водле правъ своих до своихъ поборцовъ поборъ выдавали, мы о то его королевской милости просимъ, абы ихъ милость водле правъ своихъ въ той речи заховани были, не уближаючи ничого констытуции соймовое, яко звыклость есть в Короне польской. А где бы хто поборовъ не выдавши постановеню се речи-посполитое противилъ, абы его королдевская милость противко такому водле права посполитого и констытуцыи заховать се росказалъ рачилъ. А о дальшомъ поступку около ровного и справедливого выдаванья податку обоего народу, то есть речъ соймовая, на которомъ о томъ зо всими станы намовлять потреба гдыжъ и сами бачимы въ томъ великое уближенье речи-посполитое, звлаща есьмо такъ малая сума съ поборовъ тыхъ есть выдана, яко намъ отъ его королевской милости есть ознаймено.

Къ тому тежъ его королевская милость преложить рачилъ земские роки о трехъ кроляхъ припалые по выволанью сойму, яко бы ся на онъ часъ постановило, а прото если бы соймъ не дошолъ на день назначонный девятого Марца, просими его королевское милости, абы се справедливости отволока не деяла, а ижбы въ техъ же листехъ, которые о поборе въ поветы писаны будуть, рачилъ намъ его короловская милость день певный ознаймить отъ суженья тыхъ справъ за тымижъ поветы, которые на оные роки припадали, то есть о сородопостное недели.

А о иных прозбахъ и потребахъ которые панове послове мають въ инструкцияхъ своихъ отъ братьи своей злецоное на сеймъ вальный послане, такие потребы часу оного, кгды сеймъ будетъ, мають до его королевское милости и всихъ станов приносить. А тые намовы и постановенья нашие змоцнивши тымъ зъеханьемъ нашимъ на сеймикъ головный Волковыский отсылаемъ до его королевской милости, пана нашего милостивого, такъ тежъ въ воеводства и въ поветы панолмъ братьи нашое послали есьмо, або вжо ожидали писанья отъ его королевское милости на тые вси справы, што ме тутъ намовляло и становило, водле которое постановенья абы се вси станы заховали, прото печати наши приложили есмо к тому становенью нашому ажъ до змоцненья отъ его королевское милости. Писанъ въ Волковыску року Божого нароженя 1582, месяцп генваря 21 дня.

(Друкуецца па кн.: Лаппо И.И. Литовско-русский повет и его сейм. Т.2. Приложения. С.179-182).

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

Шляхта 1690 год

// Ваш отзыв »

Спіс шляхты Ваўкавыскага павету за 1690 г. І іх падаткавыя абавязкі.

ПАРАФІЯ ВАЎКАВЫСКАЯ.

Регестр рукамі нашымі падпісваем Даніэль Казімір Ардынец, стражнік Смаленскі, падстараста Ваўкавыскі

Станіслаў Сегень скрабнік і суддзя гродскі павету Ваўкавыскага

Діанізі Алендскі пісар гродскі Ваўкавыскі

НГАБ у Гродна, ф.1664, ап.   , ад. Зах. Стр.

Пераклаў з польскага і пдрыхтаваў Генадзь Семянчук

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

Мстибово 1738

// Ваш отзыв »

НГАБ, ф.1928, ап.1, ад.з.3, с.204-213 ад.

Інвентар стараства Мсцібаўскага ў павеце Ваўкавыскім, так мяста як і вёсак да яго належачых, напісаны ў 1738 г. (стараста Мсцібаўскі Антоні Станішэўскі)

Выявіў, апрацаваў, пераклаў спольскай мовы Генадзь Семянчук

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

Инвентарь костела в Репле

// Ваш отзыв »

Акт інвентара касцёла ў Рэплі (НГАБ, ф.1752, ап.1, ад.з. 12. Арк.628-629 ад.)

Інвентар апісанне палажэння касцёла Рэплянскага св. Анны, плебаніі з яе прыналежнасцямі, іаксама ўсяго, што да той плебаніі належыць ад маёнтку Рэпля: вольны пляц размешчаны ў Рэпле, сёла Мацькаўцы і Шылаўляны з падданымі, якія там пражываюць дадзены пры лісце вячыстага фундушу ад мяне Матэўша і Габрыэля Сцыпіёнаў Кампаў падкаморычаў Гродзенскіх ксяндзу Матэўшу Земброўскаму плябану Рэплянскаму і на потым  будучым сукцэсарам яго ў годзе цяперашнім 1632 месяца верасня 15 дня, з пячаткамі і подпісамі рук нашых, таксама пячаткамі і подпісамі іх мосьцяў паноў сяброў ад нас вустна ўпрошаных і генерала павету Гродзенскага пана Шчэснага Эйсманта.

Найперш грунты пад касцёлам і плебаніяй з яе прыляглосцямі ў квадрат ад ворнага поля проста ідучы ж ад двара да касцёла Рэплянскага з абодвух бакоў той дарогі, па левай ад школы да дарогі ідучай з Малафіцёўцаў да карчмы Рэплянскай, а па правай мінаючы з тылу школу і плебанію, яка граніца праз айца нашага ёсць закладзеная і адзначаная, ідучы таксама сцяною адшколы да дарогі Малафіціёўскай на права грунт да плебаніі належыць. Падашоўшы той дарогай Малафіціёўскай пад карчму і мінаючы карчму па лева ад дарогі ідучай да Мсцібава па права пашырэнне таго квадрата з зараслямі з хросту бярэзняку і з гаям бярозавым вакол могільніка ад гасцінца Мсцібаўскага да плебаніі налешыць. Чацвёрты бок квадрата ад гаю Грабавага з таго гасцінца Мсцібаўскага бяручы ў права вакол плябаніі, як пятля, сутыкаецца з той граніцай, якая ад школы ідзе адзяляючы ад грунта дворнага. Па ўсяму відавочна межамі адзначана. Падданыя да той плебаніі:

Вёска Мацькаўцы з дворнай пашняй 15 валок – Урбан Бармутовіч – палова валокі; Станіслаў Шалпакевіч – палова валокі; па Марціне Княжыцу ў пуне – палова валокі; па Марціне Бармутычу ў пуне – палова валокі; сыны яго Ігнат і Стэфан на Кручку Бармутычу ў пуне – чвэрць валокі; сын яго Станіслаў Раман Гасюкевіч з сынам Пятром – чвэрць валокі; па Печыку Венцковічу Ян Шалпакевіч – палова валокі; Станіслаў Паўботэк з сынам Стэфанам – палова валокі; Сеўлюк Бчы… з сынам Яхімам – адна валока; па Станіславе Паўловічу сыны Станіслаў і Якуб з сынамі трыма Стэфанам, марцінам м Мацвеям – палова валокі; Марцін Адамовіч з сынамі Лукашам і Сымонам – палова валокі; па Андрэю Венцковічу, сыне яго Мікалаю Юргель Шалпукевіч з сынам Вацехам і пасербам Андрэем Валенцінавічам айчымам Мошкаўскім – чвэрць валокі; Раман Гасюкевіч – чвэрць валокі; Мікалай Адамавіч Венцковіч – палова валокі; па Эліяшу Шэльпаху сыны Стэфан, Тётр, Марцін, Якуб Шэльпукове – палова валокі; па Марціну Нармутовічу Яська Шальпуковіч з сынамі Барталамеем, Сцяпанам – чвэрць валокі і па Кручку Бармуце ў пуне – чвэрць валокі; Пётр Бармутовіч з братамі Томашам і Стэфанам, сыноў Пятра трох Юры, Марцін і Мацей – палова валокі, усе тыя на чыншу – палова валокі; па Паўле Бармутычу сыноў трох Андрэй, Бальцар і Станіслаў Паўловічы Бармутычы – палова валокі; Паўлюк Адаменя – чвэрць валокі; у пашне – чвэрць валокі; Янук Радзевіч – палова валокі.

Вёска Шылаўляны валокі 2:

Стэфан Сурмачэня з сынам Крыштафам – палова валокі; па Андрэю Сурмаценячы ў пашні – палова валокі; па Станіславе Мікалаевічу ў пашні – палова валокі; у …. ад даўна –палова валокі.

Павіннасць тых падданых як воля ксяндза Земброўскага і сукцэсараў яго, як будзе ім наказваць, а з граніцай абходытыхвёсак у данным палажэнню зняходзіцца; а які кольвек падданы праз сціласць мінулых гадоў разышліся, тых вольна айцу Земброўскаму і сукцэсарам яго ўрады праўныя даходзіць.

Пісаны ў Рэпле. Року і месяцу і дня вышэй пісаных

Пераклалі з польскага і падрыхтавалі да друку Герман Брэгер і Генадзь Семянчук.

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

Инвентарь Петухово (Изабелин)

// Ваш отзыв »

Сума тых усіх пляцаў.  Як рынкавых так і вулічных 125. З іх на выган мясту здаўна наданых пляцаў 2; на жыда арэндатара ад платы вольныя пляцы 2; на войта мейскага пляцы 2; на ляснічага які гаёў пільнуе пляц 1; на Юрыя Эйсімонта залістом вольны пляц 1; на Ваську Пекара за лістем вольных пляцаў 3; на Данілу Ткача пляц 1; на падвоскага пляц 1; на шпіталь Петухоўскі пляцы 2; Тых усіх ад платы вольных пляцаў 15. З астаўшыхся пляцаў 110 плацяць з кожнага чыншу злотых ½ чылі коп 2/12.

Каней у тым мястэчку 21, а валоў сох 43

У тым мястэчку усіх валок 30. З тых на арэндатару жыдзе вольная валока 1; на ляснічага, які гаі пільнуе валока 1; на войта мейскага валока 1; на Юрыя Эйсмінта за лістам яго мосьці валока 1; на Даніла Ткача, калі каторага году робіць на двары вольная валока 1; З астатку валок 24 плацяць мяшчане чыншу з каждай валокі па копе 1.

У тым мястэчку усіх польных моргаў 138, з іх на арэндатара жыда вольных моргаў 4; на леснічага, які за гаямі пільнуе вольных моргаў 4; на войта мейскага моргаў 4; на Юрыя Эйсімонта за лістам ЯМ моргаў 3; на Данілу Ткача моргаў 4; З астатку моргаў 115 плацяць з кожнага моргу чыншу па злю 3 чылі коп 5/45

Арэнда Петухоўска, зякой паводлі ліста плаціць жыд Волф Марковіч з мястэчка Петухова і з млынаў на кажды год па 70 коп.

Сума усіх даходаў грашовых з мястэчка Петухова (Крыштафова):

З дамоў і пляцаў чыншу коп 2/12

З валок мейскіх 24 па капе  коп 24

З моргаў польных коп 5/45

Арэнда за гарэлку і млыны коп 70

Сумма 101/57

Арк.24-25 (88-89) Павіннасці тых мяшчан Пятухоўскіх (Крыштафоўскіх)

Мешчанін, якія трымае валоку павінен з валокі сваёй на кажды год да двара Пятухоўскага

Арк.25(90). Пры тым мястэчку касцёл евангеліцкі.

З прыходу, каля касцёла дылаванем апаркованы, з дрэва збудаваны,

гонтамі пакрыты. Замест ісці ўнутр без патрэбы пшыохендзоны. Гэты касцёл таксама і апартаменты да яго належачыя ў дазоже і в завядываню мае прадеканум ксёндз Габрыель Газлерус казнадзея ў тым зборы ад нябожчыка светлай памяці яго мосьці пана маршалка (Кшыштафа Монівід Драгастайскага), як гатовым юргелестем, так і ўсялякімі легомінамі, паводле ліста яго мосьці як заўсёды ад двара Петухоўскага даходзіць мусяць быць задбаны.

Апартамента касцельная. Келіз срэбраны пазалочаны з пацінай – адзін.

Коневердка срэбная звонку пазалочаная – адна.

Медніца мозянджова для хрсту дзяцей – адна.

Абрус і пярынка з чырвонным вышыванне з карункамі і ліштвамі.

Сукно для прыкрыцця столу ў доле франдзкамі асадзоне.

Керу чырвонага для …. локці тры.

Кніга каментар на Новы Тэстамэнт Бенедыкта Ерыціюша

Кніга Берхарда тесторе Еклезіаста

Скрыня драўляная на чырвона пафарбаваная, жалезам акаваная, з замком для хавання тых рэчаў.

Пры тым жа касцёле Званіца, на ёй звонаў два. Адзін велькі, а другі меншы.

Пры тым жа касцёле. Школа для навукі дзетак, з дрэва збудавана, зверху драніцамі пакрыта. Уваходзячы ў сені дзверы на бегунах, у сенях комін з гліны зроблены, з тых жа сяней па правай руцэ ізба белая, да яе дзверы на бегунах. У ізбе печка з кафлі простых зроблены, пры печцы камінак з гліны зроблены. Лавак дзве, вокнаў тры з блонямі шклянымі ў дрэва зробленых і патлучоных тры, акеніца адна на завесах, адзве на бегунах. Гету школу мае ў сваім кіраванні Міхал Лемпіцкі, бакалаўр, за лістам пана яго мосьці Маршалка нябожчыка, гэты бакалаўр як гатовым юргелетэм, так і ўсялякімі легумінамі паводле лісту з двара Петухова мусяць даходзіць, павінен быць дагледжаны.

Арк.26-28 (91-93). Плебанія Пятухоўская, якую на той час трымае ксёнз Габрыель Газлерус.

Забудова той плебаніі. Прыходзячы ад мястэчка да плябаніі брама з дошак, а пры ніх калітка, зробленыя драніцамі пакрытыя. Увайшоўшы на падворак насупраць брамы дом пры зямлі з дрэва збудаваны, зверху гонтамі пакрыты.

Воласць Двара Петухоўскага

Л.28-30 (94-95) Вёска Жорнаўка

У тым сяле валок 22, з тых на карчму вольная валока 1; на войта валока 1; на цівуна валока 1; на цэгляра валокі ½; На чыншу валок 4 ½. З іх плацяць чыншу па копе адной. З астатку валок цяглых 14 плацяць чыншу з каждай валокі па грошаў літоўскіх 30; да якога дзякла жыта па бочцы 1; аўса па бочцы 1; кур па 2. Гусей а ні яек не даюць.

Пры тым сяле сяножаць на вазоў 12. Та здаўна да усякаму з сяла прыдатна, адплаты вольна.

Сума з той вёскі чыншаў коп 11/30, жыта бочак 14, аўса бочак 14, курэй 28. Каней ў той вёсцы 15, а валоў Сох 23 ½

Л.30-32 (96-98) Вёска Дарагічаны

У тым сяле валок 34, з тых на каваля вольная валока 1, на стоража якія гаі пільнуе валокі ½; на чыншу валок 13 ½, з іх плацяць чыншу па копе 1. З асўшыхся валок цяглых 19 плацяць чыншу па 30 грошаў. Да таго дзякла жыта па бочцы 1, аўсу па бочцы 1, кур па 2; гусей і яек не даюць. Павіннасць работы ніжэй названа.

Сумма з той вёскі чыншу коп 23, жыта бочак 19, аўсу бочак 19, курэй 38.

А ў той вёсцы каней 25, а валоў сох 36.

Л.32-35 (98-101) Вёска Раманава

У тым сяле валок 40, з тых на службе лістоўнай валокі 2 ½, на беднараў  2 валокі 2, на 4 ткачоў валокі 4. Аднака ж тыя ўльговыя, каторага часу да двара не робяць, тады разам з іншымі цяглымі да двара на работу ходзіць і рабіць павінны. Чыншу а ні дзякла даваць не павінны. На чыншу валок 22, х іх плацяць па копе 1, з астатка валок цяглых 9 ½ плацяць чыншу па 30 грошаў. Да таго дзякла жыта па бочцы, аўсу па бочцы, курэй па 2. Гусей і яек не даюць. Павіннасці работы ніжэй памінёны пры заканчэнні апісання воласьці.

Сумма з той вёскі чыншу коп 26 гр.45. Жыта бочак 9 ½, аўсу 9 1/2. Курэй 19.

Каней ў той вёсцы 17, а валоў сох 28.

Пры тым сяле зямля Баярская названая Алізараўская

Той зямлі баярскай 10 валок, плацяць з кожнай валокі па 1 копе, разам 10 коп.

С. 35-37 (101-103) Сяло Пашучычы

У тым сяле валок 28, з іх на лістоўнай службе вольных ад платы валок 5; на саладоўніка вольная валока ½. На чыншу валок 13 ½, плацяць з каждай валокі чыншу па копе 1. З астатку валок цяглых 9 плацяць чыншу па гр.30. Да таго дзякла даюць жыта па бочцы 1; аўсу па бочцы 1, курэй па 2. Гусей і яек не даюць. Павіннасці работы памінёна ніжэй.

Пры тым сяле Засцянкі.

Засцянак канцом пры дарозе Зельвенскай а бокам адным к валокам Пашучыцкім, адругім бокам да Шэмятоўшчызны …. моргаў 5.

Другі засцянакпры сцяне ў канцы валок палісадзебных сяла Пасуціч, а другім бокам ляжыць пры сцяне  ад грунтаў Пані Шэметовай. Таго засцянку моргаў 8/19.

Сума з той вёскі гатовага чыншу коп 18/30, да таго жыта бочак 9, ашсу бочак 9; курэй 18.

А каней ў той вёсцы 14, а валоў сох 20.

С.37 (с.104-105) Сяло Халілейкі

У тым сяле валок 8, з іх на млынару валокі ½. На чыншу валок 3 ½ з іх плацяць чыншу па копе 1. З астатку цяглых валок 4 чыншу па гр.30. Да таго дзякла жыта па бочцы 1, аўсу па бочцы 1, курэй па 2. Гусей а нія ек не даюць. Павіннасць работы ніжэй пры апошняй вёсцы памінёная будзе.

Засцянкі гэтага сяла:

Засцянак першы,які ляжыць канцом адным і бокам пры грунце Ашмянаў, а канцом другім у сцяны і валок сяла паданных Біскупіх, а другім бокам ляжыць пры грунтах Мількевічаў, таго ёсць моргаў 8/2, плацяць копу 1.

Засцянак другі названы Селішча, каторы ляжыць з усіх бакоў Мількевічаў, вымеранага з сянажацю моргаў 4/20

Засцянак якога вымерана зямлі ворнай з сянажацю моргаў 4/ 7 1/8.

Сума платаў з той вёскі чыншу коп 5/30; жыта бочак 4, аўсу бочак 4, курэй 8.

А каней у той вёсцы 8, а валоў сох 8.

С.38-39 (105-108) Сяло Кабылякі

Работы тых вёсак з валок цяглых адрабляць маюць такім спосабам: з каждай валокі цяглай кожны тыдзень яко і з чым загадаюць летам па 2 чалавека 4 дні, а пяты дзень калі патрэба з’явіцца за хлебам дворным хадзіць павінны. А зімой маюць служыць па 3 дні з валокі падвое. У падводзе дзе загадаюць ездзіць і страж па калеі паводле даўняга звычаю адпраўляць павінны.

Збор усіх прыходаў грашовых з мястэчка Крыштафова і вёсак да двара Пятухоўскага належачых

З мястэчка Крыштафова – коп 31/57

Арэнды з мястэчка і млыноў – коп 70

З вёскі Жорнаўка – коп 11/30

З вёскі дарагічаны – коп 23

З вёскі Раманава – коп 26/45

З зямлі Алізараўскай – коп 10

З вёскі Пашучычы – коп 18

З вёскі Халілейкаў – коп 5/30

З вёскі Кабылякі – коп 9/41

Сума ўсяго прыходу грашовага – коп 206/23

Да таго дзякла: жыта бочак 57; аўсу бочак 57; курэй 114,

А каней у мястэчку і на воласці 110, а валоў сох 174 ½.

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске

Земляки

2014/06/09 // Ваш отзыв »

Зоф’я Абрамовіч  (20.11.1948, мяст. Воўпа Ваўкавыскага р-на) польскі мовазнавец, педагог. Доктар філалагічных навук габілітаваны (1994). Вучылася ў беларускай школе ў Воўпе, дзе скончыла 2 класы. У 1957 г. сям’я пераехала ў Польшчу

Акунеўскі — краязнаўца

Юры Базнікін – дызнайнер

Зорах Варкрафцік – палітычны і дзяржаўны дзеяч Ізраіля, ставіў подпіс пад Дэкларацыяй аб незалежнасці Ізраіля

Міхась Вераціла –  краязнаўца

Ларыса Геніюш — Ларыса Геніюш — Геніюш Ларыса, паэтэса, ураджэнка былога маёнтка Жлобаўцы, у 1928 скончыла Ваўкавыскую польскую гімназію.

Ільях Голамб – жыдоўскі палітычны і васковы дзеяч, стваральнік арміі Вызвалення Ізраіля.

Сяргей Грыневіч – мастак

Мікалай Давыдзюк — журналіст

Станіслаў Жукоўскі – мастак

Мікола Жылінскі – гісторык

Я.Жэйма – актрыса

Тадэўш Зянкевіч – літаратуразнаўца, педагог

Усевалад Іваноў — (19.09.1888—09.12.1971), рускага пісьменніка, радзіма Ваўкавыск. Скончыў гісторыка-філасофскі факультэт Пецярбургскага універсітэта (1912). У 1922 — 1945 жыў у Кітаі, займаўся журналістыкай, супрацоўнічаў з ТАСС. У Маскве, Паўднёва-Сахалінску, Хабараўску выходзілі яго кнігі прозы “Тайфун над Янцзы” (1952), “Шлях да алмазнай гары” (1956), “На ніжняй Дзебры” (1958), “Веснавая аповесць пра скрынку на акне” (1960), “Валька” (1961), “Чорныя людзі” (1963).

Дзьмітры Іваноўскі- мастак

Эўгеніюш Кабац — (н. 11.1.1930), польскага празаіка, эзэіста, перакладчыка, радзіма Ваўкавыск. Тут жыў да 16-цігадовага ўзросту, затым выехаў у Польшчу. Аўтар зборнікаў апавяданняў «Азарэнне мора» (1956), «П’яны анёл» (1957), аповесцяў «Прыгода з Агнешкай» (1962), «Адзінаццатая запаведзь» (1965), «Выкраданне Джульеты» (1978) і інш. Пісаў пра асаблівасці гістарычнага шляху беларусаў, ролю нацыянальнай інтэлігенцыі (“Вопросы литературы”, 1975, № 12). У 1973—93 гг. – намеснік галоўнага рэдактара часопіса “Litaratura na swiecie”. Сакратар польскай філіі Таварыства еўрапейскай культуры (1990), сябра галоўнай управы “Польшча — Беларусь” (1994). Перакладае з беларускай (асобнымі выданнямі ў яго перакладзе выйшлі кнігі В.Быкава, І.Мележа), рускай, італьянскай моваў.

М.Каладзінскі – артыст тэатра

Ул.Каліноўскі- грамадскі і палітычны дзеяч

Вітольд Карпыза  — краязнаўца, мастак

Людміла Кебіч – паэтка

Мікалай Крукаў – беларускі мастак

Аляксандр Крывенка- дызайнер

Станіслаў Ланец- польскі гісторык, педагог

Навагрудскага Герцаля (03.09.1904—05.11.1973), празаіка, журналіста, радзіма Ваўкавыск. З сям’і дробнага службоўца. Вучыўся ў Бакінскім універсітэце (1921—1923). Працаваў у газетах і часопісах. Аўтар дакументальных аповесцей, кніг для дзяцей: “Герой Савецкага Саюза Д.М.Карбышаў” (1948), “Вяліка жамчужына” (1964), “Пячора Бацікава” (1965) і інш.

Язэп Найдзюк- палітычны  дзеяч, гісторык

Мікалай Пупко- дызайнер

Міхаіл Пятроў –  артыст тэатру і кіно

Людміла Пятруль- мастак і паэтка

Максімільян Рыла – падарожнік і навуковец 19 ст.

Якаў Рабіновіч- пісьменнік

Генадзь Семянчук – навуковец, гісторык і археолаг

Ян Субач – пісьменнік

Іван Хлябцэвіч – духоўны дзеяч, публіцыст к.19-п.20 стст.

Вячка Целеш-мастак

Яўген Штоп-балейтмайстар

Паўлюк Шукайла – пісьменнкі

Лідзія Ялоўчык-пісьменніца

Давід Янкоўскі – (шахмаціст)

Фабіян Ярэміч – грамадскі і культурны дзеяч

Абрамовіч Зоф’я (20.11.1948, мяст. Волпа), польскі мовазнавец, педагог. Доктар філалагічных навук габілітаваны (1994). Вучылася ў беларускай школе ў Волпе, дзе скончыла 2 класы. У 1957 г. сям’я пераехала ў Польшчу. Жылі ў в.Арачы каля Элка. У Арачах скончыла пачатковую школу, у Элку – агульнаадукацыйны ліцэй. Вучылася на філалагічным факультэце Вроцлаўскага універсітэта (1966 – 71). Працавала ў Інстытуце славістыкі гэтага універсітэта (1971-72). З 1972 – на факультэце гуманітарных навук Беластоцкай філіі Варшаўскага універсітэта (універсітэта ў Беластоку). Вывучае руска-польскія і беларуска-польскія лексічныя сувязі, займаецца анамастыкай на матэрыяле Беласточчыны. Друкуецца з 1973 г. Сааўтар навукова-дыдактычнага слоўніка “Рускае слова” (Варшава, 1988).

Базнікін Юры Іванавіч (30.04.1946, г.Ваўкавыск), беларускі дызайнер. Сябра Беларускага Саюза дызайнераў (1987). Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (1975). Жыве і працуе ў Мінску. Спецыялізуецца ў галіне індустрыяльнага дызайна. Удзельнік выставаў (з 1973) у Беларусі, Расіі, Германіі. Выконвае афармленне пераносных радыёпрыёмнікаў. Сярод яго работ – “Акеан-209”, “Акеан-214”, “Акеан-215”, “Селена РП 386”, “Акеан-245” і інш.

Вераціла Міхась (Міхаіл Уладзіміравіч, 11.01.1937, в.Навасёлкі Ваўкавыскага р-на), беларускі калекцыянер, краязнавец, мастак, археолаг, паэт. З сялянскай сям’і. Скончыў СШ у мяст.Рось. З 1955 г. працуе ў вытворчым аб’яднанні “Ваўкавыскцэментнашыфер” (электрыкам, слесарам, маляром, мастаком). У 1956-59 г. служыў на флоце. Збірае (з 1947) прадметы матэрыяльнай і духоўнай культуры Беларусі (грашовыя знакі, беларускія паштовыя маркі, друкі, кафлю, рэцэпты народнай медыцыны). Аўтар папулярных і навуковых артыкулаў па нумізматыцы, археалогіі, этнаграфіі. Выявіў і вывучаў старажытныя помнікі на Ваўкавышчыне: могільнік культуры шарападобных амфар, крэмнездабыўныя шахты каля мяст.Краснасельскі, старажытнаславянскае паселішча ля Навасёлак, раннехрысціянскія  могільнікі, уніяцкую драўляную царкву на могільніку ў в.Калантаі. Як мастак па інтэр’ерах афармляў аб’екты культуры на Гродзеншчыне: зона адпачынку ВА “ваўкавыскцэментнашыфер”, Гудзевіцкі літаратурна-этнаграфічны музей, кактэйль-бар у санаторыі-прафілакторыі “Пралеска”, класы ў Краснасельскай СШ, дзе кіраваў клубам дзіцячай творчасці “Умелыя рукі” (1974-86). Выканаў многія помнікі і мемарыяльныя дошкі ў Ваўкавыскім, Мастоўскім, Бераставіцкім раёнах, адрэстаўраваў шматлікія археалагічныя экспанаты для музеяў Мінска, Гродна, Гудзевічаў, Ваўкавыска. Як разбяр па дрэве ўдзельнічае ў выставах з 1974 г. Друкуе вершы, апавяданні (з 1963). Выдаў зборнік лірыкі “Спакуса” (Ваўкавыск, 1993).

Геніюш Ларыса Антонаўна (дзявоч.Міклашэвіч, 9.08.1910, маёнт.Жлобаўцы Ваўкавыскага р-на – 7.04.1983), беларуская паэтка. З заможнай сялянскай сям’і. У 1915-19 гг. знаходзілася ў бежанстве. Вучылася ў пачатковай школе ў Гудзевічах (Мастоўскі р-н), у Ваўкавыскай гімназіі (1921-28). Жыла ў доме бацькоў. З 1935 г. – у Зэльве. У 1937 г. па сямейных абставінах выехала ў Прагу, дзе ўдзельнічала ў беларускім грамадскім і культурным руху. Узначальвала Пражскі аддзел Беларускага камітэта самапомачы. Была генеральным сакратаром Рады БНР (з 1943). Дэлегат 2-га Усебеларускага кангрэсу (1944). У 1948 рэпрэсавана, вывезена ў СССР і асуджана на 25 гадоў. Няволю адбывала ў канцлагерах у Комі  АССР, Мардоўскай АССР. У 1956  вызвалена, жыла ў Зэльве, займалася літаратурнай творчасцю. Друкавалася з 1939 г. Выдала кнігі паэзіі “Ад родных ніў” (Прага, 1942), “Невадам з Нёмана” (1967), “На чабары настоена” (1982), зборнікі вершаў для дзяцей: “Казкі для Міхаські” (1972), “Добрай раніцы, Алесь” (1976). Выйшаў том яе выбранай паэзіі “Белы сон” (1990), зборнік вершаў (сумесна з Ю.Геніюшам) “Маці і сын” (Беласток, 1992), кніга ўспамінаў “Споведзь” (1993).

Грыневіч Сяргей Аркадзевіч (25.02.1960, в.Краснае Сяло), беларускі мастак. Сябра Беларускага Саюза мастакоў (1987). Вучыўся ў Краснасельскай школе (1967-71), у Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчым мастацтве (1971-78). Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут па спецыяльнасці “манументальна-дэкаратыўнае мастацтва” ў 1983 г. Служыў у войску (1983-85). Затым жыве ў Гродне, працуе ў мастацкіх майстэрнях (1983-94). Асноўныя жанры – роспіс, вітраж. З 1983 г. удзельнічае ў выставах (у Беларусі, Польшчы, Літве, Расіі, Іспаніі, ЗША, Францыі). Сярод твораў: манументальныя роспісы ў Казлоўшчынскай СПТВ Дзятлаўскага р-на (1985), у Скідзельскай СПТВ Гродзенскага р-на (1986), вітражы ў фае Навагрудскага завода газавай апаратуры (1986), цыкл роспісаў у Гродзенскай СПТВ № 120 (1987), вітражы ў гандлёвым цэнтры на вульв.Ленінскага камсамола ў Гродне (1988), у ЗАГСе Кастрычніцкага р-на г.Гродна (1989), роспісы ў бальніцы № 4 г.Гродна (1989), вітражы ў гандлёвым доме “Нёман” у Гродне (1992). Выканаў для Гродзенскага музея М.Багдановіча серыю партрэтаў пісьменнікаў Гродзеншчыны. Напісаў цыклы работ “Дзіцячыя гульні”, “Піраміды”, “Ветракі”, “Рыбкі”, “Па жніве”, “Архітэктурныя матывы”. Аўтар многіх ўмоўных кампазіцый.

Жукоўскі Станіслаў Юльянавіч (13.05.1875, маёнт.Ендрыхоўцы – жнівень 1944), беларускі і польскі мастак. Акадэмік жывапісу (1907). З збяднелай шляхецкай сям’і. Неўзабаве пераехалі ў маёнтак Старая Воля Пружанскага павету, дзе прайшло дзяцінства і юнацтва. Вучыўся ў варшаве ў прыватнай гімназіі, у Беластоцкай рэальнай вучэльні. Скончыў Маскоўскую вучэльню жывапісу, скульптуры і дойлідства (1901). Удзельничаў у выставах з 1895. Сябра Таварыства перасоўных выставаў (з 1903). Жыў у Маскве, часта прыязджаў на радзіму, тут писаў. З 1917 – у Польшчы. Працаваў як мастак у Варшаве. Адкрыў тут прыватную школу жывапісу (1920). У 1944  зняволены гітлераўцамі ў канцлагеры Прушкова, дзе загінуў. Пісаў пейзажы, нацюрморты. Сярод твораў: «Нёман» (1895), «Лес. Папаратнік. Захад» (1895), «Веснавая вада» (1898), «Лясная дарога» (1898), «Пачатак восені» (1899), «Бабіна лета» (1899), «Месячная ноч» (1899), «Восеньскі вечар» (1905), «Белы дом» (1906), «Парк агаляецца» (1906), «Раніца. Восень у маёнтку» (1906), «Апусцелая дача» (1907), «Кветкі апошнія» (1908), «Плаціна» (1909), «Звялыя астры» (1910), «Парк восенню» (1911), «Восень. Веранда» (1911), «Лясное возера. Залатая восень» (1912), «Радасны май» (1912), «У старой алеі» (1913), «Інтэр’ер» (1916), «Зімовая ноч» (1919), «Рэчка на Палессі» (1926), «Крыгаход на Нёмане» (1931), «Рака Вілейка» (1932).

Жылінскі Мікола (Мікалай Міхайлавіч, 5.02.1942, в.Камяніца), беларускі журналіст, гісторык. Кандыдат гістарычных навук (1980). Сябра Беларускага Саюза журналістаў (1970). З сялянскай сям’і. Скончыў Малалапеніцкую СШ Ваўкавыскага р-на (1959). Працаваў карэктарам у Поразаўскай райгазеце «Ленінскі шлях», загадчыкам Лапеніцкай сельскай бібліятэкі (1959-60), літсупрацоўнікам Бераставіцкай райгазеты «Знамя Советов» (1960-62), інструктарам Бераставіцкага райкама ЛКСМБ (1962-63), загадчыкам кабінета палітасветы саўгаса «Поразаўскі» Свіслацкага р-на (1963-65), у апараце Свіслацкага райкама КПБ (1965-68). У 1967  завочна скончыў аддзяленне беларускай мовы і літаратуры філфака Грозенскага педінстытута. Быў памочнікам сакратара Гродзенскага абкама КПБ (1968-73), намеснікам рэдактара і загадчыкам аддзела партыйнага жыцця газеты «Гродненская правда» (1973-75). Вучыўся ў Вышэйшай партшколе пры ЦК КПСС (1975-77). Працаваў інструктарам аддзела прапаганды і агітацыі, загадчыкам сектара друку гэтага аддзела ЦК КПБ (1977-82). У 1982-91 – загадчык сектара Інстытута гісторыі партыі пры ЦК КПБ. Затым быў загадчыкам аддзела часопіса «Гаспадыня» (1992-94). З 1994 – галоўны рэдактар ТК «Міласэрнасць-90». Вывучаў праблемы сацыяльна-эканамічнага развіцця БССР. Выдаў кнігі: «Сацыялістычнае спаборніцтва на вёсцы» (1982), «Развіццё прадукцыйных сіл вёскі» (1984), брашуры. Складальнік і навуковы рэдактар зборнікаў работ па гісторыі і паліталогіі. Аўтар нарысаў, апавяданняў, гумарэсак, дакументальнай аповесці. Выдаў зборнік нарысаў «Жывыя крыніцы» (1985).

Жэймо Яніна Баляславаўна (29.05.1909, г.Ваўкавыск – 29.12.1987), руская артыстка кіно, тэатра, эстрады, цырка. З сям’і артыста цырка. З дзяцінства выступала ў цырку, на эстрадзе. У 1924-29 вучылася ў кінамайстэрні «ФЭКС (фарбрыка эксцэнтрычнага мастацтва), затым у Інстытуце экраннага мастацтва ў Ленінградзе. Здымалася (з 1925) у эксцэнтрычных эпізадычных ролях (фільмы «Мішка супраць Юдзеніча», «Дарога ў свет», «Чужы піджак», «Чортава кола», «Новы Вавілон»). З 1934- буйныя ролі ў кіно («Песня пра шчасце», «Гарачыя дзянёчкі», «Сяброўкі», «Ворагі», «Ішоў салдат з фронту», «Доктар Калюжны», «Прыгоды Карзінкінай»). Пад час вайны была ў Ленінградзе, у 1943  вывезена ў тыл. Жыла ў Ташкенце, Алма-Аце. Здымалася ў кіно («Беларускі кіназборнік», «Два байцы», «Мы з Урала»). З 1949 – у Маскве, стварыла экранныя вобразы ў фільмах «Папялушка», «Два сябры». У 1949-56 працавала ў тэатры-студыі кінаакцёра (спектакль «Беднасць не загана» А.Астроўскага і інш.), удзельнічала ў дубляванні фільмаў замежнай вытворчасці. У 1957 пераехала ў Варшаву.

Рубрика: Исторические заметки о Волковысске